Acute pijn bestaat kort (korter dan 1 maand) en heeft een duidelijke oorzaak zoals pijn na een operatie of pijn ten gevolge van een ongeval. Acute pijn heeft een beschermende functie, het geeft een alarmsignaal af, waardoor gedrag mogelijk kan worden aangepast zoals bijvoorbeeld de hand wegtrekken van een hete ovenschaal. Acute pijn is vaak goed te behandelen en gaat weer over als de schade aan het weefsel is hersteld.

Chronische pijn is pijn die minstens drie maanden aanwezig is. Soms is er een duidelijke oorzaak zoals in het geval van zenuwschade maar vaak is de relatie tussen schade en pijn niet zo duidelijk. Chronische pijn heeft geen beschermende functie en vaak is het onduidelijk waarom de pijn ontstaat.

Chronische pijn komt veel voor. Recente schattingen laten zien dat ongeveer 1 op de 5 (bijna 20%) van de volwassen Nederlanders een matige tot ernstige pijnaandoening heeft. Slechts een klein deel van deze groep krijgt behandeling voor de pijn; meer dan de helft van de patiënten geeft dan ook aan dat hun chronische pijn onvoldoende wordt behandeld.

Chronische pijn heeft een grote impact op het dagelijks leven. Het kan leiden tot depressieve klachten met gevoelens van hulpeloosheid en kan leiden tot problemen op het werk of op sociaal vlak. Patiënten belanden hierdoor vaak (gedeeltelijk) in de ziektewet en voelen zich vaak onbegrepen door hun omgeving.

Chronische pijn kost de maatschappij veel geld. Omdat pijn vaak als een symptoom van een ziekte wordt gezien, is het moeilijk om chronische pijn als aparte ziekte te laten erkennen en behandelen. Hierdoor is het vinden van de juiste medisch specialist en type behandeling voor patiënten vaak erg lastig.